ΠΑΡΕΝΈΡΓΕΙΕΣ ΚΑΙ ΚΊΝΔΥΝΟΙ ΤΗΣ ΘΕΡΑΠΕΊΑΣ

Συχνές παρενέργειες

•  Ευαισθησία, ερυθρότητα και μελανιές στα σημεία ένεσης
• Τοπικές αλλεργικές αντιδράσεις (κνησμός, ερυθρότητα), κυρίως με ορισμένα αυτοκόλλητα οιστραδιόλης και ενέσεις γκανιρελίξ (Orgalutran, Fyremadel)
•  Ναυτία
•  Κόπωση
•  Ευαισθησία στο στήθος
•  Αυξημένες κολπικές εκκρίσεις

B Πιο σοβαρές επιπλοκές 

Είναι σπάνιες, κάτω από 1% των περιπτώσεων.

• Σύνδρομο υπερδιέγερσης των ωοθηκών (OHSS)

Κατά τη διάρκεια θεραπείας εξωσωματικής γονιμοποίησης (IVF), προκαλείται ελεγχόμενη διέγερση των ωοθηκών ώστε να αναπτυχθούν πολλά ωοθυλάκια. Σε νεαρές γυναίκες με πλούσια ωοθηκική εφεδρεία ή σε γυναίκες με σύνδρομο πολυκυστικών ωοθηκών, ο κίνδυνος OHSS είναι αυξημένος, ιδίως όταν επιτευχθεί εγκυμοσύνη. Συνήθως είναι ήπιο και εκδηλώνεται με φούσκωμα στην κοιλιά, πυελικό πόνο, αύξηση του μεγέθους των ωοθηκών και μικρή ποσότητα υγρού στην πύελο. Απαιτεί ξεκούραση στο σπίτι και πρόληψη θρομβώσεων με ενέσεις αντιπηκτικών.

Σε πολύ σπάνιες περιπτώσεις (<1%), το OHSS μπορεί να είναι σοβαρό και να προκαλέσει αφυδάτωση, υγρό στην κοιλιακή κοιλότητα, γύρω από τους πνεύμονες ή την καρδιά, νεφρική ανεπάρκεια, φλεβική θρόμβωση και πνευμονική εμβολή.

• Στρέψη εξαρτημάτων (ωοθηκών-σαλπίγγων)

Πολύ σπάνια, η αύξηση του μεγέθους των ωοθηκών και ο μεγάλος αριθμός ωοθυλακίων μπορεί να προκαλέσουν στρέψη των εξαρτημάτων. Αυτό εκδηλώνεται με έντονο πυελικό πόνο και απαιτεί άμεση ιατρική παρέμβαση. Συνήθως χρειάζεται λαπαροσκοπική χειρουργική επέμβαση για την αποκατάσταση της αιμάτωσης της ωοθήκης.

• Ωοθηκικές κύστεις

Αυτές είναι συνήθως λειτουργικές και δεν ενέχουν σοβαρό κίνδυνο. Παρόλα αυτά, λόγω του μεγέθους τους, μπορεί να προκαλέσουν πόνο ή και στρέψη.

•  Θρομβοεμβολικές επιπλοκές

Η χρήση συνθετικών ορμονών (οιστρογονοπρογεστερονικά σκευάσματα, από του στόματος οιστρογόνα) και η αύξηση της συγκέντρωσης οιστραδιόλης κατά τη διέγερση των ωοθηκών μπορεί να επηρεάσουν την πήξη του αίματος.

Η θρόμβωση είναι η απόφραξη αιμοφόρου αγγείου (φλέβας ή αρτηρίας) από θρόμβο.

Η συχνότητα εμφάνισης φλεβικών θρομβοεμβολικών επεισοδίων στο πλαίσιο μιας θεραπείας υποβοηθούμενης αναπαραγωγής είναι χαμηλή. Σύμφωνα με τα δεδομένα της Υπηρεσίας Βιοϊατρικής, ο συνολικός κίνδυνος είναι 0,26% των περιπτώσεων όταν επιτευχθεί εγκυμοσύνη και αυξάνεται στο 1,78% των περιπτώσεων σε περίπτωση συνδρόμου υπερδιέγερσης των ωοθηκών.

Ο κίνδυνος αυξάνεται με την ηλικία της ασθενούς, το ατομικό ιστορικό φλεβικής θρόμβωσης και τις διαταραχές της πήξης που ονομάζονται θρομβοφιλίες. Τα μακρινά ταξίδια αυξάνουν επίσης τον κίνδυνο εμφάνισης φλεβικής θρόμβωσης.

Τα αρτηριακά θρομβοεμβολικά επεισόδια είναι εξαιρετικά σπάνια και, λόγω απουσίας επιδημιολογικών μελετών, η συχνότητά τους δεν είναι γνωστή. Ένα σοβαρό σύνδρομο υπερδιέγερσης των ωοθηκών είναι σχεδόν πάντα παρόν.

Η ωοληψία είναι μια ιατρική πράξη που πραγματοποιείται διακολπικά, υπό υπερηχογραφική καθοδήγηση, και γενικά δεν παρουσιάζει τεχνικές δυσκολίες.
Ωστόσο, όπως κάθε επεμβατική πράξη, ενδέχεται να συνοδεύεται από ορισμένες παρενέργειες και κινδύνους :

• Πυελικός πόνος, συνήθως ήπιος και αντιμετωπίζεται με κοινά παυσίπονα
• Ουρολοίμωξη
• Αιμορραγία στις ωοθήκες ή ενδοπεριτοναϊκά
  • Κίνδυνος μικρότερος του 0,5% των περιπτώσεων
  • Σπάνια μπορεί να απαιτηθεί λαπαροσκοπική χειρουργική επέμβαση
•  Πυελικές λοιμώξεις
  • Κίνδυνος μικρότερος του 0,4% των περιπτώσεων
  • Πιο πιθανές σε γυναίκες με ενδομητρίωση ή ιστορικό πυελικών λοιμώξεων (σαλπιγγίτιδα, υδροσάλπιγγας) .
  • Μπορεί να απαιτήσουν αντιβιοτική αγωγή ή, σε σπάνιες περιπτώσεις, χειρουργική αντιμετώπιση (π.χ. σε περίπτωση πυελικού αποστήματος)
•  Τραυματισμός γειτονικών οργάνων (εξαιρετικά σπάνιος)
  • Κύστη
  • Ουρητήρας
  • Έντερο
  • Πυελικά αιμοφόρα αγγεία

Η διαδικασία της εμβρυομεταφοράς ή της ενδομητρικής σπερματέγχυσης είναι απλή, δεν απαιτεί γενική αναισθησία και είναι σχεδόν ανώδυνη.

Ωστόσο, σε πολύ σπάνιες περιπτώσεις, ενδέχεται να εμφανιστούν ελαφριές πυελικές κράμπες κατά τη διέλευση του καθετήρα από την κοιλότητα της μήτρας ή πολύ μικρή αιμορραγία.

Κατ’ εξαίρεση, έχουν αναφερθεί περιπτώσεις ενδομητρίτιδας (λοίμωξης της μήτρας) που απαιτούν αντιβιοτική αγωγή.

Η συντριπτική πλειονότητα των κυήσεων που επιτυγχάνονται μέσω υποβοηθούμενης αναπαραγωγής εξελίσσεται φυσιολογικά. Όπως και στις φυσικές συλλήψεις, ωστόσο, ενδέχεται να παρουσιαστούν μαιευτικές επιπλοκές :

•  Εξωμήτριες κυήσεις : Λιγότερες από το 2% των κυήσεων
  • Η κύηση αναπτύσσεται εκτός της μήτρας, συνήθως στη σάλπιγγα και σπανιότερα στην ωοθήκη ή στον τράχηλο.
  • Η αντιμετώπιση μπορεί να είναι φαρμακευτική (σε πρώιμη διάγνωση) ή χειρουργική
•  αποβολές στο πρώτο τρίμηνο

Ο κίνδυνος είναι παρόμοιος με τον γενικό πληθυσμό και σχετίζεται με την ηλικία της γυναίκας. Κυμαίνεται από 10% έως και 40% μετά την ηλικία των 40 ετών.

•  Πολύδυμες κυήσεις
  • Εμφανίζονται συχνότερα μετά από ενδομητρική σπερματέγχυση.
  • Μπορεί να συμβούν και μετά τη μεταφορά ενός μόνο εμβρύου, σε περίπτωση δευτερογενούς διαχωρισμού του.

Οι πολύδυμες κυήσεις συνοδεύονται από αυξημένο κίνδυνο μαιευτικών επιπλοκών.

•  Σακχαρώδης διαβήτης κύησης
•  Αρτηριακή υπέρταση και προεκλαμψία
• Πρόωρος τοκετός, με πιθανούς αναπνευστικούς και νευρολογικούς κινδύνους για το νεογνό
• Αιμορραγία κατά τον τοκετό (αιμορραγία της αποκόλλησης του πλακούντα)
• Τοκετός με καισαρική τομή